GỌI TÊN CẢM XÚC
Đặt tên chính xác cho các cảm xúc với một vốn từ vựng đa dạng có thể giúp bạn hiểu sâu hơn và có thể đối phó với những cảm xúc đó một cách hiệu quả nhất (Cole, Armstrong, & Pemberton, 2010). Khi bạn tìm được từ chính xác thể hiện một cảm giác cụ thể, bạn sẽ dễ dàng tìm cách diễn đạt và điều chỉnh nó hơn. Bạn cũng trở nên tốt hơn trong việc trình bày các nhu cầu cảm xúc của mình — cũng như hiểu được cảm xúc và nhu cầu của người khác (Feldman-Barrett, Lindquist, & Gendron, 2007).
Quan trọng là giúp trẻ xây dựng vốn từ vựng đa dạng hơn về cảm xúc. Từ đó trẻ có thể sử dụng từ ngữ để diễn đạt những cảm xúc của mình. Với những trẻ nhỏ tuổi ta có thể sử dụng những từ như vui, buồn, bực tức hay sợ hãi. Khi trẻ lớn lên, các phụ huynh thêm các từ cảm xúc phức tạp hơn, ví dụ chuyển từ “con thấy buồn” sang “con cảm thấy thất vọng” là hai cảm xúc khác nhau và nó đã được tinh chỉnh hơn. Điều đó giúp trẻ hiểu rõ hơn về những gì bản thân cảm nhận. Ngoài ra có những từ ngữ biểu thị những sắc thái cảm xúc, ví dụ như điên tiết, tức giận, cáu gắt là những cấp độ khác nhau. Đó cũng là một cách hay để khám phá các từ vựng mới.
Trẻ em ngày nay được đáp ứng đầy đủ về vật chất nhưng trẻ luôn có những nhu cầu tinh thần như cảm thấy được an toàn, cảm thấy được tôn trọng, cảm thấy mình có vai trò quan trọng, cảm thấy được thấu hiểu… những nhu cầu tình cảm đó hoàn toàn khác với nhu cầu về thể chất và chúng cũng phức tạp hơn nhiều. Ta không thể đi mua bạn bè hay sự thành công, ta cũng không thể dùng tiền để giúp bản thân an toàn về cảm xúc . Nhưng việc hiểu rõ cảm xúc của bản thân giúp chúng ta làm được điều đó.
Chúng ta giúp trẻ nhận thức được cảm xúc của con, nhận thức của trẻ về cảm xúc không tự nhiên mà có, nó phải được xây dựng trong quá trình trẻ lớn lên. Cho dù bất kỳ cảm xúc gì, cho trẻ hiểu về cảm xúc đó. Khi trẻ lớn hơn và đã xác định được cảm xúc của mình tốt hơn, ta chuyển sang dạy trẻ những việc trẻ có thể làm với mỗi trạng thái cảm xúc, cảm xúc sẽ ảnh hưởng tới mỗi hành vi của con như thế nào, chúng ta sẽ làm gì để có kết quả tốt hơn.
Lê Hiền EQ